فلسفه کامل سفره عقد
یکی از رسم هایی که از گذشته تا به اکنون در باب ازدواج و عروسی همچنان پابرجاست، تدارک دیدن سفره عقد است! حتما دیده اید که عروس و داماد بر بالای سفره ای که وسایل و ظروف زیادی بر روی آن چیده شده و به زیبایی نیز تزیین شده، می نشینند، عده ای تور بر روی سر آن ها نگه داشته و بر روی آن قند می سابند. عروس قرآن به دست گرفته و داماد منتظر است تا عروس در سومین مرتبه پرسش عاقد، جواب مثبت دهد و بعد نیز ادامه ماجرا! سفره عقد اجزا و وسایلی دارد؛ که قرار است فلسفه کامل سفره عقد را در این متن پست توضیح دهیم.
سفره عقد ایرانی یکی از زیباترین سنت های ایرانی است که این روزها عده ای علاقه دارند در عمارت و باغ سفره عقد خود را پهن کنند و مراسم عقد خود را برگزار کنند و برخی دیگر نیز در خانه شخصی خود آن را برگزار می کنند.
عده ای با سلیقه و نظر خود آن را تزیین می کنند ولی تشریفات کیمیا و تیم ویژه دیزاین میتواند به شما در این امر کمک ویژه ای را بکند.
سفره عقد چیست؟
خوب حالا وقتش رسید بیایم یکم راجب سفره عقد توضیحات کامل بدیم سفره ای اصولا از رنگ سفید و یا کرم (رنگی روشن و پاک) که برای عروس و داماد پهن می کنند و وسایلی مشخص و معین بر روی آن قرار میدهند از جمله گردو، بادام، فندق، نبات، برنج، تخم مرغ ، عسل و اسپند، آینه و قرآن همگی از جمله لوازم سفره عقد هستند، که از قدیم رسم بوده و هر کدام دارای فلسفه و معنایی خاص است که در ادامه به توضیح هر بخش خواهیم پرداخت.
تاریخچه سفره عقد
چیدن سفره عقد یکی از سنت های قدیمی است که تاریخچه ی آن به زرتشتیان باز می گردد. در ایران باستان رسم به گونه ای بوده است که برای هر مراسم خاصی سفره ای پهن می کردند و آن را به زیبایی آراسته می کردند. و در ادامه با چیدن انواع خوراکی ها و وسایل مربوطه از مهمانان خود پذیرایی می کردند.
عقد در فرهنگ و زبان فارسی به معنای گره زدن، محکم کردن و پیمان بستن است. اولین مراسم عروسی که در آن سفره عقد برپا کرده اند به زمان اسکندر مقدونی برمی گردد، هنگامی که او و شمار زیادی از لشکریانش با تعدادی از زنان ایرانی به سبک زرتشتی ازدواج کردند.
برای نخستین بار واژه عروس در ادبیات اوستایی و در دوره ساسانیان استفاده شد که به معنای سفید است. به همین منظور در آن زمان نیز عروس لباسی سفید و چین دار می پوشید که نشان از پاکی آن بود و در ادامه عروس و داماد، هر دو ریسه از گل را بر گردن می انداختند!
فلسفه سفره عقد چیست؟
همان گونه که در بالا به آن اشاره کردیم، سفره عقد شامل اجزای زیادی است که هر کدام مفهوم خاص خود را دارد. در ادامه به بازگو کردن معانی آن ها خواهیم پرداخت.
****فلسفه وسایل سفره عقد:**
آینه و شمعدان
آینه و شمعدان از ارکان اصلی سفره عقد می باشد که در بالا و صدر سفره جای می گیرد. جای آینه به گونه ای تعبیه می شود تا عروس و داماد بتوانند تصویر خود را بر روی آینه ببینند. آینه نماد روشنی و شفافیت است که نشان از این دارد که عروس و داماد با نگاه کردن در آن، دل هایشان با یکدیگر مانند آینه صاف و زلال شود. در دو سمت آینه نیز شمعدان هایی روشن، قرار می گیرند که روشنایی و گرمای این پیوند خجسته را نوید می دهد.آینه شمعدان نشان از گرمی قلب ها و زلال و صادق بودن طرفین در این ازدواج است.
سجاده (جا نمازی)
ساده و یا جانماز به نوعی نشان از پای بندی زوج نسبت به اصول دین اسلام است. بر سفره عقد جانمازی از جنس ترمه با آستر ساتن یا مخمل سفید قرار می دهند و مهر و تسبیح را نیز بر روی آن قرار می دهند تا همه چیز تکمیل باشد.
قرآن مجید
از اجزای مهم سفره عقد قرآن است که نشان از ایمان و باور آن ها به خداوند می باشد. قرآن به برکت سفره می افزاید و آرامش و امنیت را در دل عروس و داماد برقرار می کند.
در طراحی و دیزاین سفره عقد، این گونه است که قرآن درست رو به روی آینه و بالاتر از جانماز قرار می گیرد.
تخم مرغ
از گذشته تا کنون بر سر سفره عقد پنج، دوازده یا چهارده تخم مرغ به نیت پنج تن دوازده امام (ع) و چهارده معصوم (ع) قرار می دهند. تخم مرغ نماد تولد و تداوم نسل است و به نیت ادامه نسل زن و مرد و بچه دار شدن آن ها، بر سر سفره عقد قرار می گیرد. تخم مرغ نشان از باروری و زایش اولاد دارد.
آب
آب همیشه نماد روشنی بوده و هست. حال برخی به رسم پیشینیان و گذشتگان ایرانی، درون سفره عقد به نیت خلوص و پاکی در زندگی مشترک، کاسه ای آب می گذارند که گاها برای نشان از حیات، دو ماهی قرمز در آن قرار می دهند و یا برای تزیین برگی از درخت تاج یا گلبرگ گل در آن می گذارند. البته بسته به سلیقه می توان از لوازم دیگری همچون شمع در آن نیز استفاده کرد.
نان و پنیر و سبزی
این خوراکی نشان از برکت و رزق و روزی از سمت خداست. به همین منظور بر روی سفره عقد عمدتا نان و پنیر و سبزی تزیین شده قرار می دهند. سبزی نشان از سلامتی و خرمی دارد. سبزی خرودن نیز خود از سبزی های متفاوتی تهیه می شود، سبزی هایی از جمله تره، ریحان، شاهی، نعناع، پیازچه و تربچه.
گل
فارق از اینکه گل همیشه برای تزیینات هر مکانی و چیزی استفاده می شود و گل آرایی یکی از رکن های اصلی هر مراسمی است اما در سفره عقد به معنای آن نیز پرداخته می شود.
گل به نشانه شادابی و طراوات و نمادی از زیبایی پیوند ازدواج است. طراحان سفره عقد از شاخه های گل و گلبرگ های رنگین آن برای آراستن اجزای دیگرسفره عقد استفاده می کنند.
گلاب
برای معطر کردن و پیچیدن بویی خوش در فضا از گلاب بر روی سفره عقد استفاده می شود.
میوه
اغلب بر سر سفره عقد سبدی از میوه های رنگارنگ قرار می دهند تا عروس و داماد در طی زندگی مشترک خود از نعمت های الهی بهرمند شوند. انواع میوه ها در این سبد استفاده می شود، انار، آناناس، سیب و … از جمله آن هاست.
کله قند
حتما دیده اید که در زمان جاری شدن خطبه عقد، برخی از خانم های فامیل توری بر روی سر عروس و داماد گرفته و بر روی آن قند می سابند. این بدان معناست که می خواهند زندگی مشترک شیرین و شادی را آغاز کرده و ادامه دهند.
وجود یک جفت کله قند هم اندازه، یک شکل و تزیین شده بر روی سفره عقد از الزامات این مراسم است.
عسل
عسل را درون جامی می ریزند و بر سر سفره قرار می دهند تا عروس و داماد بعد از جاری شدن عقد، عسل بر دهان همدیگر بگذارند. فلسفه عسل سر سفره عقد اینست که کامشان در آغازین لحظات زندگی مشترک شیرین شود.
ظرف نبات و شیرینی
وجود نبات زعفرانی درجه یک بر سفره نماد آرزوی شیرین برای این پیوند مبارک بین عروس و داماد می باشد که اغلب به شکل طبقاتی تزیین می شوند و سپس بر سر سفره قرار می گیرد. شاخه نبات یکی از ارکان این سفره است که در مدل های مختلفی تزیین و آراسته می گردد. این تزیینات بستگی به تزیین کلی سفره دارد و حتی ظروفی که برای این اجزا استفاده می شود نیز در همین راستا انتخاب می شوند. برای شیرین کامی و بعضی ها هم به منظور سفره آرایی و برای هر چه باشکوه تر شدن سفره عقد از نبات استفاده می شود. همچون نبات خوردن سر سفره عقد یکی از اقدامات جالب سفره عقد می باشد.
علاوه بر این، بر روی هر سفره ظروف حاوی شیرینی تر و خشک نیز قرار می گیرد. این شیرینی ها نشانه به ارمغان آوردن شهد خوشبختی است و باید خوش منظر، کوچک و تازه باشند.
فندق، گردو و بادام
وجود ظرفی پر از از فندق، گردو و بادام بر روی سفره نشان از توانمندی و گسترده بودن سفره خوراک عروس و داماد دارد. درخت گردو عمر طولانی دارد و گردو نمادی برای طول عمر عروس و داماد است.
اسپند
همانطور که می دانید در فرهنگ ایرانی دود کردن اسپند به منظور دور کردن چشم و نظر بد بسیار رایج می باشد. در مراسم عقد نیز این اتفاق می افتد! بنابراین ظرفی اسپند بر روی سفره قرار می دهند تا برای دور کردن چشم و نظر آن را بر روی سر عروس و داماد دود کنند!
سینی هفت دانه
در گذشته درون سفره عقد برای دور کردن چشم شیطان سینی متشکل از هفت دانه ادویه (شامل: خشخاش، برنج، سبزی خشک، نمک، چای، رازیانه و کندر) قرار داده می شد که به آن سینی عاطل و باطل می گفتند. اما امروزه دیگر فراموش شده و کمتر کسی از آن بر سر سفره استفاده می کند.
نقل و سکه
امروزه بر سر سفره عقد مخلوطی از نقل سه مروارید و پولک را در بسته بندی های کوچک قرار داده و با روبان تزئین می کنند و بر سر سفره عقد قرار می دهند. نقل نشانه ی شیرین کامی و سکه های طلایی که روی آن مبارک باد یا نام مبارک حضرت مهدی (عج) ضرب می شود. این امر برای افزایش روزی عروس و داماد سر سفره عقد گذاشته می شود.
نخ و سوزن
نخ و سوزن و قیچی که در برخی مناطق در سفره عقد قرار می دهند و نشان از آرزوی حل و فصل مشکلات زندگی به دست صاحبان آن زندگی است.
جا حلقه ای
در طی مراسم عقد و بعد از این که خطبه عقد جاری می شود، عروس و داماد کارهایی از جمله شیرین کردن دهان خود با عسل، گرفتن هدایا و … انجام می دهند. اما مهم ترین و اولین کاری که انجام می دهند این است که حلقه به دست یکدیگر اندازند. این حلقه نشان از پایبندی و تعهد عروس و داماد به هم دیگر در طی زندگی مشترک آن هاست. این حلقه ها تا انتها به دستان آن ها خواهد بود. غیر از زیبایی حلقه ها که بسیار مدنطر است و طبق سلیقه دو طرف انتخاب می شود، جا و محفظه ای که این حلقه ها در آن بر سر سفره نگهداری می شود نیز حائز اهمیت است.
خوب حالا تشریفات کیمیا یه لیست تهیه کرده که میتونه کلی کمک کنه برای خرید های مراسم عقد:
لیست خرید عروس برای مراسم عقد
کت و شلوار
ست کمربند و کیف
پیراهن دامادی
کفش
حلقه برای داماد
ساعت برای داماد
ریش تراش (ست افترشیو، کیف اصلاح و لوازم جانبی، برس و شانه)
حوله
چمدان
لباس خواب و لباس زیر
جانماز
لیست خرید داماد برای عقد
حلقه عروس
ساعت عروس
سرویس طلا
آینه و شمعدان
لباس عقد و نامزدی
لوازم آرایش
عطر و ادکلن
چمدان
لباس خواب و لباس زیر
لباس مجلسی یا پارچه
مانتو، روسری
کفش و کیف
سشوار و اُپیلیدی
حوله ی حمام
قرآن و جانماز
هزینه و تهیه وسایل سفره عقد به عهده کیست؟
رسوم متفاوتی در این زمینه وجود دارد. در بین برخی افراد هزینه‌های مراسم عقد در محضر بر عهده خانواده عروس می‌باشد. در بعضی خانواده‌ها و مناطق ایران، تمامی هزینه‌های عقد را خانواده داماد متحمل می‌شوند. اما به طور کلی، تا چند سال پیش (و حتی امروز) به این صورت در بین مردم جا افتاده بود که تمامی هزینه ها بر عهده داماد باشد اما امروزه به دلیل فشارهای اقتصادی روز افزون، در بعضی مواقع، خانواده ها تصمیم می گیرند تا هزینه ها بین دو طرف تقسیم شود تا فشارها تنها بر دوش یک طرف نباشد!
با این اتفاق، دلخوری و ناراحتی برای طرفین ایجاد نخواهد شد و از طرفی استرس و فشار مالی تنها بر دوش داماد نخواهد افتاد. به طور مثال گاهی هزینه رزرو تالار و پذیرایی میوه و شیرینی بر عهده خانواده عروس است، هزینه‌های شام نیز بر عهده خانواده داماد.
در بعضی مواقع هم این چنین است که، اگر مراسم عقد در محضر برگزار شود (که وسایل سفره عقد در محضر موجود است)، هزینه ای که داماد برای محضر پرداخت می کند کافیست! اما اگر مراسم عقد در خانه برگزار شود و بنا بر اجاره ی وسایل سفره ی عقد باشد هزینه ی آن برعهده ی آقای داماد است.
در پایان این مقاله میخواهیم به شما انواع سفره عقد معرفی کنیم و بگیم که تشریفات کیمیا کلی مدل متنوع در همه مدل های سفره عقد نمونه کار داره که میتونه تمام سلیقه شما عروس و داماد عزیز رو پوشش بده.
سفره عقد مدرن
این روزها تزیین و سفره آرایی از جایگاه ویژه ای برخوردار است به همین منظور سفره عقد به سمت مدرن شدن پیش می رود. مدرن شدن به مدل چیدمان و استفاده از لوازم و ظروفی شکیل تر و زیباتر است که چشم ببنده را به خود جذب کند. در ادامه به نمونه کارهایی برای مدرن شدن سفره اشاره خواهیم کرد:
استفاده از آب و آینه در طراحی سفره عقد مدرن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
استفاده از ظروف کریستالی در سفره زیبایی را دو چندان خواهد کرد.
استفاده از شمع و گل در دیزاین آن، یک طراحی بسیار زیبا را برای شما عروس و داماد جوان فراهم خواهد آورد.
نورپردازی باعث منحصر به فرد شدن این سفره خواهد شد.
استفاده از مجسمه ها و ظروف کریستالی و گران قیمت از ویژگی های بی نظیر سفره عقد مدرن به شمار می رود.
استفاده از تکه های آینه و یا پارچه های حریر و ساتن برای تزیین زیر سفره بسیار مرسوم می باشد.
سفره عقد سنتی
سفره عقد سنتی همانند سفره مدرن دارای زرق و برق و ظروف گران قیمت نبوده و اصولا در طراحی های ساده تزیین می شود. سادگی از بارزترین ویژگی های این مدل سفره هاست که بدور از تشریفات و چشم و رو هم چشمی، عروس و داماد بر سر سفره ای بی آلایش و خودمانی عقد می کنند و شروع زندگی مشترک خود را جشن می گیرند.
دیدگاهتان را بنویسید